Bericht uit de gemeenteraad
Voorbereiding nieuw beleidskader Sociaal Domein woensdag 23 sept
Bijdrage fractie GroenLinks
Met de decentralisatie van het sociaal domein zijn gemeenten in 2015 een tour de force aangegaan en er is in de afgelopen jaren ontzettend veel gedaan. Dat geldt denkt GroenLinks zeker ook voor Gouda.
Nu we vanavond nadenken over het beleid voor de volgende fase - een nieuw beleidskader sociaal domein – is een belangrijke vraag of met al dat harde werken ook de doelen van de decentralisatie van sociaal domein in zicht komen? Bedenk: er waren bij de start van de decentralisatie hoge verwachtingen: maatwerk, integraal, nabij, inclusief, preventie, burgerkracht en ja ook goedkoper. Verwachtingen die nog steeds relevant zijn als we kijken naar de dag van vandaag en de discussies, ook in Gouda.
Vijf jaar lokaal sociaal domein is de titel van een heel interessant boek waarin 13 deskundigen (politici, wethouders, wetenschappers, adviseurs) terugkijken op vijf jaar lokaal sociaal domein. De ondertitel van het boek geeft de hoofdconclusie: Veel gedaan te weinig bereikt. Voor Gouda wil ik dat parafraseren: keihard aan het werk. Maar doen we de goede dingen? En doen we dat op de goede manier?
De vijf aanpassingen die de fractie van GroenLinks bepleit in het nieuwe beleid hebben dan ook alle te maken met het doorzetten of beginnen van vernieuwingsprocessen:
- Op weg naar andere vorm inkoop van zorg. Minder aanbieders, meer langdurige en nabije samenwerkingsrelaties
- Meer en meer gerichte inzet op preventie, nabij aansluiten bij waar mensen komen: scholen, huisarts, vereniging, kerk
- Geef vrijwilligers, mantelzorgers, wijken en buurten meer invloed op het beleid en meer ruimte en ondersteuning in hun werk.
- Transformatie jeugdzorg
- Implementatie VN-verdrag mensen met een beperking.
De eerste punten zijn toegelicht door collega raadsleden van D66 en Partij voor de Dieren. Ik zal hier ingaan op de laatste twee.
- Transformatie tav mensen met een levensbrede/levenslange beperking: Integrale inpassing VN-verdrag in nota.
Gemeenten hebben conform het Verdrag en de Wet gelijke behandeling beperking/chronische ziekte (Wgbb/cz) een belangrijke verantwoordelijkheid in het realiseren van een toegankelijke en inclusieve samenleving op alle levensdomeinen zoals wonen, vrijetijdsbesteding, vervoer, onderwijs, werk en inkomen. De Goudse raad heeft reeds in 2016 uitgesproken dit verdrag volledig te willen implementeren in haar beleid. In de beleidsnota moet duidelijk tot uiting komen hoe Gouda met al haar beleid ervoor gaat zorgen dat mensen met een beperking zo min mogelijk drempels ervaren. Uitsluitend denken vanuit ondersteuningsbehoefte en eventueel extra maatregelen (zie reactie op GASD advies 9) volstaat niet. In de beleidsnota willen wij per levensgebied terugzien waar mensen met een beperking de grootste problemen ervaren en welke doelen de gemeente zich stelt om deze in de komende beleidsperiode aan te pakken. Het VN verdrag doet daarvoor tal van voorzetten, op gebied van wonen, werken, bestaanszekerheid, toegankelijkheid etc. In het LIA (Locale Inclusie Agenda) kunnen deze doelen vervolgens worden uitgewerkt in verbetermaatregelen. Doelen en uitwerking samen met ervaringsdeskundigen.
- Transformatie van de jeugdzorg: Jeugdzorg op basis van problematiek en dichtbij
Het is dan wel noodzakelijk om daar gezamenlijk mee aan de slag te gaan. Niet vanuit een hiërarchische benadering, maar vanuit een netwerkbenadering waarin gezamenlijk en op basis van goede analyses en onderling vertrouwen gezocht wordt naar oplossingen voor de financiële problemen en de onderliggende oorzaken (zorgzwaarte; aantallen etc). Hetzelfde geldt overigens voor de inhoud van de geboden zorg aan de jongeren en hun gezinnen.
Wij blijven ervan overtuigd dat het principe van 1 gezin, 1 regisseur, 1 plan werkt, maar dat de implementatie hiervan beter kan. Het is met name hier dat de balans in het systeem daadwerkelijk gevonden moet gaan worden. Er zijn talloze voorbeelden van methoden en technieken die bijdragen aan die balans. Leer van deze succesverhalen. Buurtzorg werkt succesvol vanuit een aanpak die uitgaat van de patiënt. De doorbraakmethode werkt in Tilburg en Den Haag. Ook ten aanzien van de jeugdzorg zijn er succesvolle methoden genoemd in de beeldvorming.
We zien graag voor het einde van dit jaar een gezamenlijke (netwerk) aanpak die resulteert in een adequate hulp voor jeugdigen en op het realiseren van een substantiële besparing.
Doorbreek de trend in de juridische jeugdzorg
Het komt maar in enkele gevallen voor dat kinderen op stel en sprong in aanraking komen met de juridische kant van de Jeugdzorg. Vaak is het de uitkomst van een traject. Pieter Dijkshoorn, o.a. Bestuurder bij GGZ-Nederland, noemt uithuisplaatsingen in 2019 een catastrofe voor het kind en de familie waarin het kind opgroeit. Hij stelt dat dit onderzoek verdient naar hoe het zover heeft kunnen komen. Met andere woorden: iedere UHP behoeft onderzoek naar waar het systeem van zorg en ondersteuning heeft gefaald. Het aantal uithuisgeplaatste kinderen is landelijk in de afgelopen 20 jaar bijna verdubbeld.
Wij ontvangen graag een voorstel en aanpak die deze trend in Gouda doorbreekt en die het aantal uithuisplaatsing substantieel vermindert en inzet pleegt voor terugplaatsingen.
Tot slot
Aan de basis van onze voorstellen ligt de oproep van GroenLinks fractie: kies voor een grondhouding van wederzijds vertrouwen. Vertrek niet bij de regels, maar bij wat mensen (met of zonder beperking) nodig hebben en zoek dan naar oplossingen. Dát is wat we graag en in ruime mate terugzien in de kadernota sociaal domein.