Voorzitter,

Voor ons ligt een programmabegroting die wat de fractie van GroenLinks betreft goede aanknopingspunten biedt om Gouda de aankomende jaren groener, socialer en inclusiever te maken. 

Wij zijn blij met de investeringen die gedaan worden om onze culturele evenementensector toekomstbestendig te maken. Daarbij roepen wij het college op om te onderzoeken of alle sterevenementen nog aan onze huidige verwachtingen voldoen op het gebied van diversiteit en inclusie. Dat geldt ook voor het Stadhuis op de Markt; we gaan flink investeren in een monumentaal gebouw waar iedereen zich welkom moet voelen. Dat symbool moet staan voor een inclusief en sociaal Gouda waarin iedereen gelijkwaardig is. In de programmabegroting lezen we dat de herbestemmingsplannen van het Stadhuis het cultuurhistorisch profiel van de stad moeten versterken. Wat GroenLinks betreft hoort daar ook bij dat er gesproken wordt over omstreden monumenten, zoals de gedenksteen in de gevel van het Stadhuis. GroenLinks roept het college daarom op om, in lijn met de aanbevelingen van de Koninklijke Nederlandse Akademie van de Wetenschappen, het gesprek aan te gaan over hoe we kijken naar ons verleden en ruimte te creëren voor meerstemmigheid en andere perspectieven op onze geschiedenis. Wanneer verwacht het college Gouda's omstreden monumenten op de agenda te zetten?

In het verlengde daarvan kijkt onze fractie uit naar de publicatie van het historisch onderzoek naar het koloniaal en slavernijverleden van Gouda. Dit zal naar verwachting begin 2024 beschikbaar zijn. Kan het college ons informeren over de laatste ontwikkelingen? Is er een update over de eerste stappen na de publicatie?

We hebben als gemeente een belangrijke rol waar het gaat om de zorg en het welzijn van onze inwoners. De komende jaren gaan we verder met de transitie maken van: ‘Ik weet wat goed voor u is!” naar ‘wat heb je nodig?’ Talloze initiatieven van de gemeente werpen hun vruchten af; de sociale teams worden zichtbaarder en effectiever, meer inwoners ontmoeten elkaar in wijkcentra en buurthuizen, kinderen en jongeren krijgen begeleiding en ondersteuning als het even wat minder gaat. 
In het sociaal domein hebben we samen met omliggende gemeenten kaders vastgesteld voor zorg die we inkopen voor wmo, jeugdhulp en jeugdzorg. Er komt een discussie over normaliseren binnen de gemeentelijke zorg. Hiermee proberen we grip te krijgen op de uitgaven en tegelijkertijd willen we de zorg toegankelijk houden, vooral voor diegenen die de zorg het hardst nodig hebben en het minst te besteden hebben. Deze balans zal de aankomende jaren verder vorm krijgen.

Tijdens onze bijdrage aan de behandeling van de Kadernota 2024 vroeg GroenLinks aandacht voor het versneld vergroenen van schoolpleinen. Onderzoek van Natuureducatieorganisatie IVN laat zien dat een vergroend schoolplein de creativiteit en de sociale en motorische ontwikkeling van kinderen stimuleert. Daarnaast leveren groene schoolpleinen een bijdrage aan onze ambities op het gebied van klimaatbestendigheid en biodiversiteit. Wat GroenLinks betreft zouden in 2030 alle basisscholen in Gouda over groene buitenruimte moeten beschikken. Is het college dit met GroenLinks eens? Hoe gaat het college hiervoor zorgen?

Wij vinden het belangrijk dat Gouda in 2040 CO2 neutraal is, en dat onze leefomgeving in 2050 bestand is tegen klimaatveranderingen. Het nieuws toont ons dagelijks de gevolgen van klimaatverandering; geen week gaat voorbij zonder nieuws over extreme hitte en natuurbranden, of juist extreme droogte of zware stormen en overstromingen met aardverschuivingen tot gevolg. Het KNMI houdt rekening met een zeespiegelstijging van 2,5 meter, eind deze eeuw. In combinatie met onze slappe bodem zijn dat grote bedreigingen voor de leefbaarheid in Gouda.

GroenLinks ziet dat het college belangrijke stappen zet om Gouda voor te bereiden op de toekomst: er is een Duurzaamheidsfonds, we krijgen meer duurzame mobiliteit en een lokaal hitteplan, en het verkeerscirculatieplan wordt verder uitgevoerd. We kijken uit naar het lokale isolatieprogramma en op welke manier woningcorporaties gestimuleerd worden om sociale huurwoningen te verduurzamen. Toch kunnen we niet sterk genoeg en vaak genoeg benadrukken dat we al midden in een klimaatcrisis zitten; dat deze crisis ons allen aangaat en onze hoogste prioriteit zou moeten hebben als wij Gouda willen doorgeven aan de generaties na ons. GroenLinks wil daarom dat Gouda de noodtoestand voor klimaat en natuur uitroept. Hiermee erkennen we dat het 1 voor 12 is; dat we alles op alles moeten zetten om onomkeerbare gevolgen van klimaatverandering te vermijden; dat we alles op alles moeten zetten om Gouda door te kunnen geven aan volgende generaties. 
GroenLinks wil de klimaatnoodtoestand in Gouda uitroepen en dient hier later een motie over in.

Tot slot, voorzitter, danken wij het college, de griffie en alle gemeenteambtenaren voor het harde werk en zien wij uit naar een hoopvolle toekomst.